ជីវិត និង​ស្នាដៃ​របស់ អូតូ វុន ប៊ីសមារក៍

 ប៊ីសមារក៍ មាន​លក្ខណៈ​ជា​អ្នក​ធ្វើ​អ្វី​ធ្វើ​ពិត ។ បើ​ត្រូវ​ការ​អ្វី​ហើយ ត្រូវ​តែ​យក​ឲ្យ​បាន ពុំ​ព្រម​លះបង់​ឡើយ នេះ​ឯង​ជា​លក្ខណៈ​ពិត​របស់ ប៊ីសមារក៍ និង​ជា​ឧទាហរណ៍​ដ៏​សំខាន់​នាំ​គាត់​ទៅ​កាន់​ការ​ដ៏​ធំ​ក្នុង​ពង្សាវតារ ។ និស្ស័យ​ដែល​ធ្វើ​ពិត​នេះ មាន​នៅ​ក្នុង​ខ្លួន​ប៊ីសមារក៍ តាំង​ពី​នៅ​ជា​កុមារ ។ មាន​រឿង​ដំណាល​ពី​កាល​នៅ​ជា​កុមារ​ជា​គ្រឿង​បង្ហាញ​នូវ «និស្ស័យ​ដែក​ថែប» របស់​គាត់​ដូច​ត​ទៅ​នេះ ៖

 

អូតូ វុន ប៊ីសមារក៍ (Otto Von Bismarck, 1815-1898)

វេលា​នៅ​ជា​កុមារ ក្នុង​សាលា​រៀន អាយុ​ប្រហែល​១១១២​ឆ្នាំ មាន​ពិធី​បុណ្យ​មួយ​នៅ​ភូមិ​របស់​ខ្លួន ហើយ​ប៊ីសមារក៍ ក៏​នឹង​ត្រូវ​ទៅ​រាំ​លេង​ជាមួយ​នឹង​កុមារ​ដទៃ​ទៀត​ដែរ ។ តែ​ខ្វះ​ស្បែកជើង​រក​ទិញ​ពុំ​ត្រូវ​សោះ ទើប​ទៅ​ឲ្យ​ជាង​កាត់​ស្បែកជើង​កាត់​ឲ្យ ។ ដំបូង​ជាង​ប្រកែក ព្រោះ​មាន​គេ​បញ្ជា​ឲ្យ​កាត់​មុន​ច្រើន​មក​ហើយៗ​ត្រូវ​ប្រញាប់​ធ្វើ​ឲ្យ​ហើយ​ស្រេច​នៅ​ថ្ងៃ​បុណ្យ ។ ដល់​ទី​បំផុត ប៊ីសមារក៍​អន្ទោល​ខ្លាំង​ពេក ជា​ក៏​ព្រម​ទទួល ។ មុន​នឹង​ដល់​ថ្ងៃ​បុណ្យ ប៊ីសមារក៍​ទៅ​សួរ​រក​ស្បែកជើង ជាង​ប្រាប់​ថា​មិន​ទាន់​បាន​ចាប់​ធ្វើ​នៅ​ឡើយ ។ នរណា​បញ្ជា​មុន​ត្រូវ​ធ្វើ​ឲ្យ​មុន ចំណែក​ប៊ីសមារក៍​មក​ក្រោយ​គេ ជាង​ឥត​សង្ឃឹម​ថា​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​បាន​ហើយ​ស្រេច​ទាន់​ថ្ងៃ​បុណ្យ​ឡើយ ។ ប៊ីសមារក៍​ឈរ​ត្រង់​ខ្លួន​ស្ងៀម​មួយ​ស្របក់ ក៏​និយាយ​នឹង​ជាង​ថា «ទុក​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ ខ្ញុំ​ត្រូវ​តែ​បាន​ស្បែកជើង​ក្នុង​ថ្ងៃ​បុណ្យ​ឲ្យ​ទាល់​តែ​បាន» ។ និយាយ​ហើយ​ក៏​ដើរ​ចេញ​ទៅ ជា​ហេតុ​ឲ្យ​ម្ចាស់​ហាង​ញញឹម​បញ្ជោះ ព្រោះ​ទុក​ជា​ដូច​ម្ដេច​ក៏​ស្បែកជើង​នោះ​ពុំ​ហើយ​ដែរ ។

 

មួយ​ស្របក់​ក្រោយ​មក ប៊ីសមារក៍​ក៏​ត្រលប់​មក​វិញ ដឹក​ឆ្កែ​ធំៗ​ពីរ​មក​ផង ចូល​ទៅ​សួរ​ជាង​កាត់​ស្បែកជើង​ថា «អ្នក​ឃើញ​ឆ្កែ​ពីរ​នេះ​ឬ​ទេ ?» «ឃើញ ! តើ​អ្នក​នឹង​ធ្វើ​ដូច​ម្ដេច ?» «អ្នក​ចូរ​ជ្រាប​ថា បើ​ខ្ញុំ​មិន​បាន​ស្បែកជើង​ពាក់​ក្នុង​ថ្ងៃ​បុណ្យ​នេះ​ទេ ឆ្កែ​ទាំង​ពីរ​នេះ​នឹង​ហែក​សញ្ជែក​អ្នក» ។ និយាយ​រួច​ហើយ ក៏​ដឹក​ឆ្កែ​ចេញ​ទៅ​អង្គុយ​នៅ​មាត់​ថ្នល់​ពី​មុខ​ហាង​នោះ​ឯង ។ អង្គុយ​ទាល់​តែ​យប់​ហាង​បិទ​ទ្វារ ជាង​កាត់​ស្បែកជើង​គិត​ថា​នឹង​សម្រាក ក៏​បាន​ឮ​សំឡេង​ឆ្កែ​ព្រុស​ពី​មុខ​ហាង និង​បាន​ឮ​សំឡេង​ប៊ីសមារក៍ ដែល​ទុក​ជា​ហាង​បិទ​ទ្វារ​ហើយ​ក្ដី នៅ​តែ​អង្គុយ​ទីនោះ​ឯង ស្រែក​មក​ថា «ប្រយ័ត្ន ! ត្រូវ​ឲ្យ​ស្បែកជើង​របស់​ប៊ីសមារក៍​បាន​រួច​ស្រេច បើ​ពុំ​ដូច្នោះ​ទេ ជីវិត​របស់​អ្នក​នឹង​រលត់»

 

ជាង​កាត់​ស្បែកជើង​ក៏​សម្រេច​ចិត្ត​ហៅ​ភរិយា​មក​ជួយ​ធ្វើ​នៅ​យប់​ថ្ងៃ​នោះ ដោយ​ឥត​បាន​ដេក ធ្វើ​អស់​មួយ​យប់ ព្រឹក​ឡើង​ស្បែកជើង​ក៏​ហើយ​ស្រេច ។ បើក​ទ្វារ​ឡើង ក៏​ឃើញ​ប៊ីសមារក៍ និង​ឆ្កែ​នៅ​អង្គុយ​ពី​មុខ​ហាង​នៅ​ឡើយ អស់​មួយ​យប់​ដោយ​ឥត​បាន​សម្ដែង​ឲ្យ​ឃើញ​ថា​ងាក​ងុយ ឬ​រោយ​បន្តិច​បន្តួច​ឡើយ ហើយ​ក៏​បាន​ស្បែកជើង​ពាក់​ទាន់​ថ្ងៃ​បុណ្យ​ដូច​ប្រាថ្នា ។

 

នេះ​ឯង​គឺ​និស្ស័យ​ដែល​រឹង​ដូច​ «ដែក​ថែប» របស់​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ជា​អ្នក​តាំង​មហាណាចក្រ​អាល្លឺម៉ង់ ។ បើ​សិន​ពុំ​បាន​ជា​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ទេ​នោះ អាច​នឹង​ទៅ​ជា​ចោរ​ដ៏​សាហាវ​បំផុត​ក៏​បាន ។

ប៊ីសមារក៍ កើត​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១ ខែ​មេសា ឆ្នាំ​១៨១៥ ក្នុង​ត្រកូល​អ្នក​មាន​បង្គួរ និង​ជា​ទាហាន បាន​ទទួល​ការ​សិក្សា​យ៉ាង​ប្រសើរ ចាប់​រៀន​ច្បាប់​ជា​មុន ហើយ​រៀន​វិជ្ជា​ទាហាន​ជា​ក្រោយ ដើម្បី​តំណ​វង្ស​ត្រកូល ។ សម្រេច​វិជ្ជា​ពីរ​ប្រការ​នេះ​ហើយ ក៏​ចូល​ធ្វើការ​ផ្នែក​រាជការ​ស៊ីវិល ដោយ​អាស្រ័យ​លក្ខណៈ​មាំទាំ​រឹងប៉ឹង និង​វាងវៃ​របស់​ខ្លួន ក៏​បាន​ចូល​ជា​សមាជិក​ក្នុង​រដ្ឋសភា ។ កាល​អាយុ​បាន​៣២​ឆ្នាំ បាន​ជា​ប្រធាន​គណបក្ស​ខាង​ស្ដាំ ។ អាយុ​៣៧​ឆ្នាំ បាន​ទទួល​តំណែង​ជា​លេខាធិការ​ស្ថានទូត​ព្រូស ប្រចាំ​រដ្ឋ​ហ្វ្រង់ហ្វរដ (Francforts) ពីរ​ខែ​ក្រោយ​មក ក៏​បាន​ជា​ឯកអគ្គរាជទូត ។ ត​មក​ទៀត​១០​ឆ្នាំ បាន​ជាង​ឯកអគ្គរាជទូត​ប្រចាំ​នៅ​ក្រុង​ប៉ារីស តែ​នៅ​បាន​តែ​មួយ​ឆ្នាំ គណបក្ស​នយោបាយ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស ក៏​ចាប់​ផ្ដើម​ប្រកួត​ប្រជែង​នឹង​ស្ដេច​ផែនដី ។ ព្រះរាជា​ប្រទេស​ព្រូស ទ្រង់​យល់​ឃើញ​ថា មាន​តែ​ប៊ីសមារក៍​ម្នាក់​ប៉ុណ្ណោះ អាច​នឹង​ជួយ​ព្រះអង្គ​បាន ទើប​កោះហៅ​ប៊ីសមារក៍ ឲ្យ​ត្រលប់​មក​បែរឡាំង ។ ប៊ីសមារក៍ ក៏​បាន​ជា​នាយករដ្ឋមន្ត្រី និង​រដ្ឋមន្ត្រី​កិច្ចការ​បរទេស​ផង ក្នុង​អាយុ​៤៩​ឆ្នាំ ។ អច្ឆរិយ​និស្ស័យ​របស់​ប៊ីសមារក៍ ម្យ៉ាង​ទៀត​នោះ គឺ​មិន​ចូល​ចិត្ត​ធ្វើ​អ្វី​ងាយៗ ចូល​ចិត្ត​រើស​រក​ផ្លូវ​ដែល​លំបាកៗ ដោយ​យល់​ឃើញ​ថា របស់​អ្វី​ដែល​សម្រេច​ដោយ​លំបាក តែង​នាំ​ផល​ល្អ​មក​ឲ្យ​ប្រសើរ​ជាង​របស់​ដែល​សម្រេច​ដោយ​ងាយៗ ។​ក្រៅពី​នេះ គាត់​ជា​មនុស្ស​ដែល​មិន​ចេះ​រន្ធត់​ញាប់​ញ័រ​ចំពោះ​ព្រឹត្តិការណ៍​ណា​មួយ​ឡើយ ។ កាល​ឡើង​ជា​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ថ្មីៗ តំណាង​រាស្ត្រ​ក្នុង​រដ្ឋសភា​ក៏​មិន​ចូល​ខាង​ខ្លួន កាសែត​ជា​ច្រើន​ក៏​ចោម​គ្នា​ជេរ តែ​ក៏​ឥត​ធ្វើ​ឲ្យ​ប៊ីសមារក៍​ញាប់​ញ័រ​ឡើយ ។ ទ្រនិច​របស់​ប៊ីសមារក៍​ចង្អុល​ទៅ​ទិស​តែ​មួយ គឺ​លើក​ស្ទួយ​អំណាច​ព្រះមហាក្សត្រ និង​រួបរួម​អាណាចក្រ​អាល្លឺម៉ង់​ទាំង​អស់​ដែល​កំពុង​បែក​ខ្ញែក​គ្នា ឲ្យ​រួម​គ្នា​តែ​មួយ តែ​ការ​ធ្វើ​ដូច​នេះ ត្រូវ​ជួប​ការ​លំបាក​ពីរ​ផ្លូវ​គឺ 

1.   បណ្ដា​អាណាចក្រ​អាល្លឺម៉ង់​ទាំង​អស់ ក្រៅ​ពី​ព្រូស​ចេញ នៅ​មាន​អូទ្រីស​មួយ​ទៀត ដែល​បាន​ទទួល​ការ​គោរព​រាប់​អាន​ពី​ជនជាតិ​អាល្លឺម៉ង់​ជាទូទៅ ហើយ​មាន​អាណាចក្រ​ខ្លះ​ចង់​រួម​នឹង​អូទ្រីស ជាង​រួម​នឹង​ព្រូស 

2.   គឺ​ប្រទេស​បារាំង​នៅ​តែ​ព្យាយាម​រារាំង មិន​ឲ្យ​ប្រទេស​អាល្លឺម៉ង់​រួម​ចូល​គ្នា​បាន ព្រោះ​នឹង​ទៅ​ជា​គ្រោះ​ថ្នាក់​ដល់​ប្រទេស​បារាំង​ទៅ​អនាគត 

ដោយ​ហេតុ​នេះ​ឯង​ផែនការណ៍​របស់​ប៊ីសមារក៍​ទើប​មាន​បី​ខ​គឺ 

1.   ការពារ​កុំ​ឲ្យ​មនោគមវិជ្ជា​អូទ្រីស​ផ្សាយ​ចូល​ទៅ​ក្នុង​អាណាចក្រ​អាល្លឺម៉ង់​ទាំង​អស់ 

2.   ការពារ​កុំ​ឲ្យ​ប្រទេស​បារាំង ជា​មិត្ត​ស្និទ្ធស្នាល​នឹង​ប្រទេស​ដទៃៗ ព្រោះ​ប៊ីសមារក៍​យល់​ថា លំពាំង​បារាំង​តែ​មួយ​ពុំ​អាច​ជា​គ្រោះថ្នាក់​ដល់​ខ្លួន​បាន​ឡើយ 

3.   បង្កើន​កម្លាំង​ប្រទេស​ព្រូស​ឲ្យ​មាំទាំ​ឡើង​ទាល់​តែ​បាន​ជា​ទី​កោត​ក្រែង និង​និយម​រាប់​អាន​អាណាចក្រ​អាល្លឺម៉ង់​ទាំង​អស់ 

គ្រោងការណ៍​ទាំង​បី​នេះ​ឯង​ដែល​ប៊ីសមារក៍ អនុវត្ត​អស់​មួយ​សម័យ​ដែល​គាត់​កាន់​អំណាច ។ ការ​សម្រេច​ជា​ដំបូង​របស់​ប៊ីសមារក៍ គឺ​ដណ្ដើម​យក ស្លេស្វិក (Slesvig) និង ហូលស្តែន៍ (Holstein) មក​ពី​ដាណឺម៉ាក បាន​ជា​ហេតុ​ឲ្យ​សត្រូវ​ខាងក្រៅ​នាំ​គ្នា​កោត​ក្រែង ហើយ​សត្រូវ​ខាង​ក្នុង​គឺ​រដ្ឋសភា ក៏​ក្លាយ​ទៅ​ជា​មិត្ត អំណាច​របស់​ប៊ីសមារក៍ ក្នុង​ព្រូស​ក៏​មាំទាំ​ឥត​ឃ្លេង​ឃ្លោង ។ កាល​បាន​ចាត់ការ​បង្កើន​កងទ័ព​ក្នុង​ព្រូស​ឲ្យ​មាន​កម្លាំង​គ្រប់​គ្រាន់​ហើយ ក៏​ប្រកាស​យក ហ្វ្រង្គហូរ៍ដ រួម​ចូល​បាន​មួយ​ទៀត ។ សង្គ្រាម​ដែល​រុស្សី​បាន​ជ័យ​ជម្នះ​លើ​បារាំង​នៅ​ឆ្នាំ​១៨៧១ ជា​ការ​សម្រេច​ជាន់​ទី​បំផុត​របស់​ប៊ីសម៉ារក៍ រួប​រួម​អាណាចក្រ​អាល្លឺម៉ង់​ទាំង​អស់​ចូល​ជា​ប្រទេស​តែ​មួយ​បាន ។ នេះ​ពោល​យ៉ាង​សង្ខេប​បំផុត​ពី​ជីវប្រវត្តិ​របស់​ប៊ីសម៉ារក៍ ។ លោក ប៊ីសមារក៍ បាន​អនិច្ចកម្ម​នៅ​ឆ្នាំ​១៨៩៨ ក្នុង​អាយុ​៨៣​ឆ្នាំ 


ដោយ ស៊ា ប៊ុនភេង សៀវភៅ​សាង​ខ្លួន​ឯង

 

មុន បន្ទាប់