អ៊ីវ៉ាន់ វ្លាឌីមៀរូវីច មីតស៊ូរីន ជាអ្នកកែលម្អធម្មជាតិវិទ្យាដ៏មហិមារបស់រុស្សី ។ លោកបានបើកចេញនូវតំណាក់កាលថ្មីក្នុងបុព្វហេតុអភិវឌ្ឍន៍វិទ្យាសាស្ត្រនិពន្ធរបស់ដាកវីន ។ លោកជាកូនរបស់ត្រកូលអ្នកមធ្យមនៅតំបន់ រីយ៉ាហង្ស ដែលតាំងពីវ័យកុមារបានបង្ហាញឲ្យឃើញនូវទេពកោសល្យខាងធម្មជាតិវិទ្យា ។ តាំងពីឆ្នាំ១៨៧៥ មក ក្នុងពេលធ្វើជាបុគ្គលិកនៅស្ថានីយ៍រថភ្លើង មីតស៊ូរីនចាប់ផ្ដើមរៀបចំធ្វើការពិសោធន៍ជ្រើសរើសពូជរុក្ខជាតិនៅក្នុងចម្ការរបស់ខ្លួន ។
អ៊ីវ៉ាន់ វ្លាឌីមៀរូវីច មីតស៊ូរីន (Ivan Vladimirovich Mitchourine, 1855-1935)
ក្នុងចន្លោះឆ្នាំ១៨៩០ ដល់ ១៩១០ លោកបានសម្រេចជោគជ័យនូវស្នាដៃជាច្រើនស្ដីពីការជ្រើសរើសពូជ
ការសម្របនឹងអាកាសធាតុ ការបង្កាត់ពូជថ្មី ហើយបាននិពន្ធវណ្ណកម្មដ៏មានតម្លៃមួយចំនួនទៀត ។
ក្រោយបដិវត្តន៍ខែតុលា
ការស្រាវជ្រាវរបស់មីតស៊ូរីនត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលយកចិត្តទុកដាក់ជាទីបំផុត
ហើយវិទ្យាស្ថានធំមួយត្រូវបានបង្កើតឡើងក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ។
អ្នកប្រាជ្ញយើងបានទទួលឥស្សរិយយសលេនីន
និងឥស្សរិយយសទង់ជ័យក្រហម ដោយមានស្នាដៃធំធេងរបស់ខ្លួនចំពោះប្រទេសជាតិ ។
ថ្ងៃមួយឪពុករបស់មីតស៊ូរីន
បានមកពីដើរលេងស្រុកឆ្ងាយ ។
គាត់បានឲ្យដល់កូនៗនូវផ្លែប៉ោមទុំយ៉ាងធំៗឡើងពណ៌លឿងឆ្អៅ ។ គ្រួសារទាំងមូលបានរោមជុំវិញលោក ម្នាក់ៗរើសផ្លែប៉ោមមួយ ។ ដោយឡែក មីតស៊ូរីនដែលមានអាយុទើបតែ១០ឆ្នាំ បែរជាមិនអើពើសោះ ។ កុមារាចេះតែតាមមើល
ហើយឲ្យតែឃើញគេគ្រវាត់ចោលគ្រាប់នៅកន្លែងណាក៏ដើររើសយកមកទុក ។
បងស្រីឃើញដូច្នោះ ក៏និយាយលេងថា «អូនែ៎ អ៊ីវ៉ាន់ ចូលចិត្តគ្រាប់វាជាងផ្លែទៅទៀតឬ ?» ។ កុមារឆ្លើយតបវិញយ៉ាងធម្មតា «បាទ !
ពីព្រោះវាមានគ្រាប់ទើបវាមានផ្លែច្រើនយ៉ាងនេះ» ។
កុមារយើងបានយកគ្រាប់ផ្លែប៉ោមទាំងនោះទៅបណ្ដុះនៅជ្រុងចម្ការ
ហើយតាមមើលថែទាំវាជារៀងរាល់ថ្ងៃ ។
មិនយូរប៉ុន្មាន គ្រាប់ក៏ដុះលូតលាស់ក្លាយជាកូនដើមប៉ោមយ៉ាងល្អ ។
ប្រការនេះហើយដែលជាពន្លកនៃបណ្ដាស្នាដៃច្នៃប្រឌិតរបស់មីតស៊ូរីននាពេលអនាគត ។
ជនជាប់ពិរុទ្ធដោយអំពើបំផ្លាញមួយ
ជីតារបស់មីតស៊ូរីនជាក្សេត្រវិទូមួយរូប ។ នៅក្នុងចម្ការរបស់គាត់នៅ រីយ៉ាហ្សង់ មានឈើហូបផ្លែប្លែកៗ
និងមានដើមឈើជាច្រើន ។
ថ្ងៃមួយ ពេលចេញទៅមើលចម្ការ
គាត់ខឹងច្រឡោតយ៉ាងខ្លាំងដោយឃើញមែកឈើមួយចំនួនត្រូវកាច់កំបុត ។ លោកតាក៏ទៅហៅមីតស៊ូរីនមកបន្ទោស «ហេតុអ្វីបានជាចៅឯងមកលេងបំផ្លាញកូនឈើយ៉ាងនេះ ?» ។ «ចៅ… ចង់ធ្វើពិសោធន៍បង្កាត់ពូជ…» ។ តាមពិត គឺកុមារបានកាត់មែកឈើទាំងនោះដើម្បីរៀនផ្សាំ ។
ដោយឃើញចៅរបស់ខ្លួនដូចជាចូលចិត្តការងារចម្ការ
លោកតាក៏បានណែនាំឲ្យមីតស៊ូរីនចេះរបៀបផ្សាំមែកឈើ ។
នៅថ្ងៃក្រោយមក ពេលបានក្លាយទៅជាអ្នកប្រាជ្ញហើយ
មីតស៊ូរីននៅតែនិយាយថា «ជីវិតធ្វើសកម្មភាពវិទ្យាសាស្ត្ររបស់ខ្ញុំ
ចាប់ផ្ដើមពីចម្ការរបស់ជីតាខ្ញុំ…» ។
ជាងអគ្គិសនីដោយបង្ខំចិត្ត
ឈានចូលក្នុងឆាកជីវិត
មីតស៊ូរីនមានឋានៈត្រឹមតែជាបុគ្គលិកធម្មតានៅស្ថានីយ៍កូហ្សីឡូហ្វ ។ ប្រាក់ខែដែលលោកបានទទួលស្ដួចស្ដើង មិនគ្រប់ឲ្យលោកទិញនូវឧបករណ៍ធ្វើចម្ការផង ។
មីតស៊ូរីនត្រូវរកគ្រប់មធ្យោបាយដើម្បីរកប្រាក់បន្ថែមដោយវិធីទទួលជួសជុលឧបករណ៍អគ្គិសនី
និងគ្រឿងម៉ាស៊ីនមួយចំនួន ។
ជាងអគ្គិសនីដោយបង្ខំចិត្ត
ធ្លាប់ធ្វើការរហូតដល់យប់ជ្រៅក្នុងបន្ទប់ដេកដ៏ចង្អៀតរបស់ខ្លួនដើម្បីបានប្រាក់យកទៅផ្គត់ផ្គង់ការចំណាយសម្រាប់បណ្ដុះពូជរបស់លោក ។
នៅពេលនោះ
មានមនុស្សងឿងឆ្ងល់ចំពោះស្នាដៃស្រាវជ្រាវពូជរុក្ខជាតិរបស់លោក
ហើយសួរលោកថា «បងឯងរកបានមកពីណាពូជល្អកម្រមានទាំងនេះ ?» ។ មីតស៊ូរីនសើច ហើយនិយាយលេងថា «នោះជាលទ្ធផលនៃអំពែរ
និងវ៉ាត់ហ្នឹងឯង» (ឯកតាវាស់ថាមពលអគ្គិសនី ។ គំនិតនេះចង់និយាយថា
ដោយសារមានប្រាក់ពីការជួសជុលឧបករណ៍អគ្គិសនី
ទើបលោកបង្កើតបានចម្ការល្អដូចនេះ) ។
អាថ៌កំបាំងរបស់ដងព្រៃខូរីយូស
ដោយធ្វើការហួសកម្លាំង នៅឆ្នាំ១៨៨០ មីតស៊ូរីន ត្រូវបានជំងឺរាតត្បាតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ។ គ្រូពេទ្យបញ្ជាលោកឲ្យឈប់ធ្វើការងារ
ហើយត្រូវទៅសម្រាកបំប៉នសុខភាពនៅតំបន់ព្រៃខូរីយូសដែលនៅឆ្ងាយពីទីក្រុង ។
ក្នុងរយៈពេលស្នាក់សម្រាកនៅទីនេះ ក្រោមពាក្យថា «សម្រាកការងារ» តែការពិត
មីតស៊ូរីនមិនបានទុកចោលនូវឱកាសដ៏ល្អនេះទេ
លោកធ្វើការតាមដានមើលពិភពរុក្ខជាតិ និងស្រាវជ្រាវប្រមូលទុកនូវរបស់គំរូៗ
ហេតុនេះ លោកប្រមូលទុកយ៉ាងច្រើនបង្គួរនូវឯកសារជាក់ស្ដែង
ដែលនៅថ្ងៃក្រោយមក វាជាទុនក្នុងការបង្កើតបានជាស្នាដៃច្នៃប្រឌិតធំៗ ។ ថ្ងៃក្រោយមកទៀត ពេលរឭកពីរឿងនេះឡើងវិញ
មីតស៊ូរីននៅតែនិយាយរបៀបកំប្លែងថា «ប្រការអាថ៌កំបាំងនៅក្នុងតំបន់ព្រៃខូរីយូស» ។
ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ជាតិ
ក្នុងអំឡុង ៣០ឆ្នាំ ធ្វើការក្រោមអំណាចស្ដេចត្យារ
មីតស៊ូរីនមិនដែលទទួលបាននូវការជួយឧបត្ថម្ភតិចតួចណាឡើយ ទាំងស្មារតី
ទាំងសម្ភារៈ ។ ក្នុងពេលនោះ
ក្រសួងកសិកម្មត្រូវចំណាយប្រាក់ក្នុងមួយឆ្នាំៗយ៉ាងច្រើន
សម្រាប់ទិញពូជរុក្ខជាតិពីប្រទេសក្រៅ ។
ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពនេះ មីតស៊ូរីន ត្រូវតែត្អូញត្អែរ «វាពិតជាល្ងង់ខ្លៅណាស់ បើចេះតែនឹកថា អ្វីៗទាំងអស់របស់ប្រទេសក្រៅសុទ្ធតែល្អលើសប្រទេសយើង ។ វាច្បាស់ណាស់ថា ដើមឈើរបស់គេ គេដាំក្នុងលក្ខខណ្ឌអាកាសធាតុ
និងបច្ចេកទេសរបស់គេ
ហើយវាមិនអាចសមស្របនឹងលក្ខណៈសម្បត្តិរបស់ប្រទេសយើងឡើយ ។ ចាំបាច់ត្រូវតែពង្រីកលទ្ធភាពសក្ដានុពលរបស់យើង
ហើយលទ្ធភាពនេះមិនមែនតូចឡើយ» ។
ប្រការផ្ទុយស្រឡះពីគ្នាមួយ
គឺនៅពេលដែលជនជាតិរុស្សីបញ្ចេញអាកប្បកិរិយាមើលងាយ
មើលស្រាលស្នាដៃច្នៃប្រឌិតរបស់មីតស៊ូរីននោះ បណ្ដាប្រទេសក្រៅ
គេបែរជាយកចិត្តទុកដាក់ទៅវិញ ។
ឆ្នាំ១៩១២ ពូជថ្មីជាច្រើនដែលមីតស៊ូរីនរកឃើញត្រូវគេលួចយកទៅអាមេរិក
ហើយដាក់ឈ្មោះអាមេរិកទៀតផង ។
ក្រសួងកសិកម្មអាមេរិកបានចាត់មនុស្សមកដល់ប្រទេសរុស្សីឲ្យជួបមីតស៊ូរីន
ដើម្បីស្នើទិញពូជថ្មីៗដោយតម្លៃយ៉ាងខ្ពស់ ។
ពេលនោះ មីតស៊ូរីនកំពុងជួបការលំបាកយ៉ាងខ្លាំងលើបញ្ហាប្រាក់កាស
តែអ្នកប្រាជ្ញយើងប្ដូរផ្ដាច់មិនយល់ព្រមលក់ពូជទាំងនោះទេ «មិនបានទេ នោះជាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ជាតិ
មិនមែនជាកម្មសិទ្ធិបុគ្គលខ្ញុំទេ» ។
ក្រោយពីបដិវត្តន៍បានទទួលជោគជ័យ មីតស៊ូរីន
បានប្រគល់ទាំងចម្ការបណ្ដុះពូជ
ទាំងស្នាដៃរបស់ខ្លួនឲ្យរដ្ឋាភិបាលសូវៀតគ្រប់គ្រង ។
សាលារៀនរបស់ដើមឈើ
មានម្ដងនោះ
មានគេយកមកឲ្យមីតស៊ូរីននូវពូជប៉ោមដ៏ឆ្ងាញ់ ហើយនិយាយថា «ត្រូវដាំវានៅក្នុងផ្ទះកញ្ចក់ ។
ពូជប៉ោមអភិជននេះ មិនអាចទ្រាំបាននឹងខ្យល់រងា
និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុឡើយ» ។
មីតស៊ូរីននិយាយលេងតបទៅវិញថា «ទុកចាំមើលៗ ! បើសិនជាវាមិនចេះទ្រាំរងា
យើងនឹងបង្រៀនឲ្យវាទ្រាំរងារ» ។
លោកបានយកគ្រាប់ពូជនេះ
ទៅបណ្ដុះនៅចម្ការបណ្ដុះដែលមានចម្ងាយ ៣០០គម នៅទិសខាងជើង ។
ពេលបណ្ដុះកូនបានសម្រេចហើយ លោកក៏រើសនូវដើមដែលពូកែទ្រាំរងាជាងគេ
យកទៅដាំនៅកន្លែងឆ្ងាយជាងមុនទៀត ។ ក្រោយរយៈពេល ២ ទៅ ៣ឆ្នាំ មីនសូរីនមានពូជដើមប៉ោមថ្មីទ្រាំបានរងាហើយ
ផ្លែក៏មានរសជាតិឆ្ងាញ់ពិសា ។
លោកបានផ្ញើផ្លែមួយចំនួនទៅឲ្យម្ចាស់ដើមរបស់វា ព្រមទាំងសរសេរថា «ឆ្លងកាត់សាលារៀនរបស់យើងខ្ញុំ
ពូជប៉ោមអភិជនរបស់លោកបានប្រែក្លាយជាពូជមានមារយាទធម្មតាវិញហើយ» ។
ព្រះអាទិត្យមិនលិចនៅលើចម្ការដើមឈើទេ
ចាប់ពីឆ្នាំ១៩២១ ដល់ ១៩៣៥ ជំរុំពិសោធន៍ស្រាវជ្រាវពូជពង្ស
និងជ្រើសរើសពូជក្រោមការទទួលខុសត្រូវរបស់មីតស៊ូរីន បានផលិតដើមឈើជាងមួយលានដើម ដែលមានគ្រាប់ពូជថ្មីៗផ្គត់ផ្គង់ឲ្យទូទាំងសហភាពសូវៀត ។ បន្ទាប់មក រុក្ខជាតិរបស់មីតស៊ូរីននៅចេញផុតពីព្រំដែនសូវៀតទៅដល់អឺរ៉ុបកណ្ដាល
និងប្រទេសមួយចំនួនទៀតផង ។
ក្នុងសន្និបាតវិទ្យាសាស្ត្រប្រារព្ធខួបអនុស្សាវរីយ៍លើកទី១០០
ថ្ងៃកំណើតរបស់មីតស៊ូរីន អ្នកប្រាជ្ញ ស៊ីយ៉ាកូឡែហ្វ
បានប្រើនូវរូបភាពមួយដើម្បីលើកសរសើរដល់ការរួមចំណែករបស់ក្សេត្រវិទូដ៏មហិមានេះថា
«ព្រះអាទិត្យមិនលិចលើចម្ការមីតស៊ូរីនទេ» ។
ដកស្រង់ពីសៀវភៅកម្រងជីវិតអ្នកប្រាជ្ញ
ចងក្រងដោយ ចាន់ សុខហេង